του Δρ Σταύρου Τσόνια
Έπρεπε να επισημανθούν τα σημεία που θα γίνονταν τυχόν τεχνικές παρεμβάσεις, να καλυφθούν οι λακκούβες ώστε να είναι σε καλύτερη κατάσταση ο δρόμος κατά τη διεξαγωγή των αγώνων. Ο αγώνας αποκάλυψε την οικτρή κατάσταση του δρόμου τον οποίο οι αρμόδιοι προσπάθησαν να επισκευάσουν πρόχειρα. Η εφημερίδα “Ολύμπια” στο φύλλο της την 17η Φεβρουαρίου 1896 αναφέρει ότι υπήρξε και δεύτερος δρομέας ο Γιαννούλης που μαζί με το Γρηγορίου “φέροντες ως μόνον ένδυμα ναυτικήν φανέλλαν, κοντήν περισκελίδα και λεπτότατα υποδήματα, εξεκίνησαν εκ Μαραθώνος την 8 πρωϊνήν ώραν και έφθασαν είς το επί της οδού Κηφισσίας γυμναστήριον του “Εθνικού γυμναστικού συλλόγου” ο μεν Γιαννούλης την 12 παρά τέταρτο, ο δε Γρηγορίου δέκα λεπτά μετ’ αυτόν. Ο Γιαννούλης όμως διέτρεξεν εφ’ αμάξης πέντε χιλιόμετρα και επομένως η νίκη ανήκει είς τον δεύτερον ελθόντα”.
Η επιτροπή αποφάσισε να διεξαχθούν δυο μεγάλοι προκριματικοί αγώνες . Πρώτοι ορίστηκαν να γίνουν οι “Πανελλήνιοι προκριματικοί” με Έλληνες αθλητές απ΄ όλους τους συλλόγους και τα σωματεία και οι νικητές θα συμμετείχαν στους “Διεθνείς προκριματικούς” μαζί με τους ξένους αθλητές που θα έρχονταν στην Ελλάδα.
Ο 1ος επίσημος Μαραθώνιος Δρόμος στον κόσμο έγινε στην Κλασική διαδρομή στις 10 Μαρτίου 1896. Ήταν οι δοκιμαστικοί Α’ Πανελλήνιοι Αγώνες για την πρόκριση – συμμετοχή των αθλητών στους Α’ Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος, αφέτης του Μαραθώνιου δρόμου, με έναν πυροβολισμό στον αέρα έδωσε την εκκίνηση. Ο αγώνας ήταν σκληρός αφού μόνο οι έξι πρώτοι θα έπαιρναν μέρος στους Διεθνείς προκριματικούς.
Και ενώ διεξαγόταν στο στάδιο το αγώνισμα της πάλης, πέντε κανονιοβολισμοί από τη Ριζάρειο σχολή ανήγγειλαν ότι οι πρώτοι νικητές μόλις πέρασαν το όριο. Τερμάτισαν με την εξής σειρά:
- 1ος Χ. Βασιλάκος – ελεύθερη συμμετοχή 3.17’00”
- 2ος Ν. Μπελόκας – Πανελλήνιου Αθλητικού Συλλόγου Αθηνών 3.21’00”
- 3ος Δ. Δεληγιάννης –Πανελλήνιου Αθλητικού Συλλόγου Αθηνών 3.33’15”
- 4ος Δ. Χριστόπουλος – Γυμναστικής Εταιρείας Πατρών 3.33’50’
- 5ος Γ. Γρηγορίου – Εθνικού Αθηνών 3.36’00”
- 6ος Ε. Γερακάρης – Πανελλήνιου Αθλητικού Συλλόγου Αθηνών 3.37’07”
Ο νικητής Χ. Βασιλάκος ήταν φοιτητής και δεν ανήκε σε κάποιο γυμναστικό σύλλογο.
Οι Διεθνείς προκριματικοί αγώνες είχαν οριστεί να γίνουν την επόμενη εβδομάδα των Πανελλήνιων προκριματικών. Οι έξι όμως αθλητές που είχαν προκριθεί δεν ήταν αρκετοί για τους Διεθνείς προκριματικούς. Η Επιτροπή αποφάσισε να αναζητήσει και άλλους αθλητές, έστω και μη αναγνωρισμένους που θα έτρεχαν την απόσταση σε χρόνο μικρότερο ή το πολύ ίσο με αυτόν του Βασιλάκου. Την επόμενη ημέρα στα έντυπα μέσα αλλά και στους δρόμους της Αθήνας και των περιχώρων κυκλοφόρησαν σχετικές ανακοινώσεις. Ορίστηκε νέα ημερομηνία για τους Διεθνείς προκριματικούς η 25η Μαρτίου, πρώτη ημέρα των Ολυμπιακών αγώνων.
Είχαν εγγραφεί 85 δρομείς. Τελικά συγκεντρώθηκαν 38 δρομείς που είχαν ειδοποιηθεί να βρίσκονται στο Μαραθώνα από την παραμονή 24 Μαρτίου. Στις 7 το πρωί δόθηκε η εκκίνηση. Ο καιρός ήταν άσχημος. Η βραδινή βροχή και οι ψιχάλες που έπεφταν έκαναν ακόμη πιο δύσκολο τον αγώνα των δρομέων.
Νικητής ο Δημήτρης Δεληγιάννης με 3 ώρες 03′.05″, Φλακ (Αυστραλία ), Μπελόκας, Λερμιζιό (Γαλλία), Χριστόπουλος, Κέλλνερ (Ουγγαρία), Βασιλάκος, Μλαίηκ (Η.Π.Α.), Γκάλλ (Γερμανία), Γερακάρης, Γρηγορίου, Λαγουδάκης. Από πλευράς Ελλήνων τερμάτισαν στον καθορισμένο χρόνο οι: Λαυρέντης 3.11’23”, Βρεττός 3.13’33”, Παπασυμεών 3.13’37”, Καφετζής 3.15’50”.
Σε αυτόν τον αγώνα μετείχε και ο Σπύρος Λούης που τερμάτισε 17ος (3.18’25”) , ο Μασούρης 18ος (3.18’35”) και ο Βάθης με 3.19’04”
Η απόφαση της Ελλανόδικης Επιτροπής ήταν να τρέξουν στους Ολυμπιακούς οι 16 πρώτοι. Ο αφέτης του Μαραθωνίου, Ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος, απαίτησε να γίνουν δεκτοί και οι δυο τελευταίοι (17ος και 18ος) οι οποίοι αγωνίστηκαν κάτω από άθλιες καιρικές συνθήκες και πλησίασαν το χρόνο του Βασιλάκου σε απόσταση αναπνοής.
Με αυτόν τον τρόπο πήρε ο Λούης το εισιτήριο για τον τελικό.
Ο Δρ Σταύρος Τσόνιας είναι Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, στο Τμήμα Φυσικής Αγωγής.