του Τάκη Σκουλή
Ο τόπος του Μαραθώνα είναι τόπος ιερός. Και η διαδρομή που θα τρέχαμε δεν ήταν μια κοινή διαδρομή. Τύμβος- Βρανά – Αυλώνας – πέρασμα Αφορισμού – Σταμάτα -Δροσιά – Εκάλη – Ερυθραία -Κηφισιά – Μαρούσι – Ψυχικό -Αθήνα, Καλλιμάρμαρο Στάδιο. Μια διαδρομή ένδοξη αφού την διέτρεξαν πρώτα ο αγγελιοφόρος του «Νενικήκαμεν» κι ύστερα οι 10 χιλιάδες Αθηναίοι πολεμιστές οι οποίοι συνέτριψαν τους Πέρσες στην πεδιάδα του Μαραθώνα κι έπειτα έσπευσαν προς την πόλη τους για να την προστατεύσουν από τη νέα απειλή απόβασης των Περσών από το Φαληρικό όρμο. Ο πρώτος Ιστορικός Μαραθώνιος Δρόμος είχε επιτελεσθεί από τον ηρωικό και αθάνατο αγγελιοφόρο και από τον υπερήφανο και αλύγιστο Αθηναϊκό Στρατό.
Με το χάραμα ο Μιλτιάδης είχε δώσει τη διαταγή και οι Αθηναίοι με τους Πλαταιείς επετέθησαν αστραπιαία, διέσπασαν τις γραμμές των Περσών κι ενώ το κέντρο τους αδύναμο υποχωρούσε, συνέκλιναν σε σχήμα λαβίδας και συνέτριψαν τους εχθρούς οι οποίοι τράπηκαν σε άτακτη φυγή, άλλοι προς τη θάλασσα για να σωθούν στα πλοία τους κι άλλοι προς το εσωτερικό προς το Μεγάλο Έλος. Εδώ ολοκληρώθηκε το τρίτο στάδιο της φονικής μάχης, αφού οι Πέρσες άφησαν πίσω τους 6.400 νεκρούς, πολλούς αιχμαλώτους και λάφυρα.
Οι Έλληνες είχαν μικρές απώλειες, 192 νεκρούς μεταξύ των οποίων οι στρατηγοί Καλλίμαχος και Στησίλαος, ο ηρωικός Κυνέγειρος και άλλοι εκλεκτοί.
Ο Γιάννης Κούρος κι εγώ νοιώθαμε συγκίνηση μαζί και δέος καθώς σε κάθε διασκελισμό μας μια ανατριχίλα διαπερνούσε το κορμί μας. Έτσι θα συμβαίνει πάντα όσες φορές κι αν τρέξουμε τον Ιστορικό Μαραθώνιο. Κατευθυνόμαστε προς το ορεινό πέρασμα από το Βρανά και τον Αυλώνα και βέβαια νοιώθαμε μικροί κι ασήμαντοι μπροστά στο σαρωτικό τρέξιμο των αρχαίων προγόνων μας που συνέθλιβαν τους Ασιάτες εισβολείς, των γιγάντων της παγκόσμιας ιστορίας που κατατρόπωναν δεκαπλάσιες εχθρικές δυνάμεις. Φτερούγιζε η φαντασία μας καθώς δρασκελίζαμε το ύψωμα του Αφορισμού. Όταν βρίσκεται κανείς στο Μαραθώνα δεν μπορεί παρά να αισθανθεί το μεγαλείο αυτού του τόπου. Αγώνας για να φτάσουμε στο διάσελο του Προφήτη Ηλία. Από αυτά εδώ τα φυσικά τείχη εξόρμησαν οι Έλληνες. Η ματιά καρφωμένη εκεί κάτω όπου σύννεφα κονιορτού από την αντάρα της μάχης υψώνονταν στον πρωινό ουρανό ενώ ο απόηχος από τις κλαγγές των όπλων και από τις πολεμικές ιαχές έφτανε στ’ αυτιά μας. «Προχωρείτε παιδιά των Ελλήνων». Η ανηφόρα έκοβε την ανάσα μας, τα πόδια βάδιζαν, δεν έτρεχαν πια, αλλά εμείς υπνωτισμένοι από τα γεγονότα που εκτυλίσσονταν εκεί κάτω, αρνιόμασταν να αλλάξουμε παραστάσεις. Το στίφος των Περσών κομμένο στα δύο τρεπόταν σε άτακτη φυγή. Η φοβερή Ελληνική φάλαγγα από τη μια μεριά έρριχνε τους εχθρούς στη θάλασσα κι από την άλλη τους βούλιαζε στο Έλος.
Με καταπτοημένο το ηθικό ο εχθρός σώθηκε στα πλοία και οι στρατηγοί του μ’ εκείνο το βάρβαρο Ασιατικό μένος έστρεψαν το στόλο προς το Σούνιο για να καταστρέψουν την ανυπεράσπιστη, όπως πίστευαν, Αθήνα.
“Φύλακες γρηγορείτε! Εμπρός να τρέξουμε στην ανοχύρωτη πόλη μας!” διέταξε ο Μιλτιάδης. Πρωτύτερα ένας οπλίτης είχε φύγει ολοταχώς για να αναγγείλει στην πόλη τη νίκη. Με την αγωνία τριών και πλέον ωρών έφτασε καταεξαντλημένος και “δους το χαρμόσυνον μήνυμα έπεσεν στο έδαφος νεκρός”! Αλλά η ψυχή του ζει μέσα στις ψυχές μας. Είναι ο αθάνατος! Και λίγο αργότερα η διαταγή του Μιλτιάδη έδωσε δύναμη ημιθέων στα πόδια των Μαραθωνομάχων. Οκτώ ως εννιά ώρες κράτησε ο νέος αγώνας τους μέσα από τη Σταμάτα, την Κηφισιά, το Ψυχικό, ώσπου έφθασαν πριν από τους Πέρσες στην Αθήνα σούρουπο, την ώρα που άναβαν τα φανάρια της πόλης και στρατοπέδευσαν στα υψώματα του Κυνοσάργους κοντά στο ναό του Ηρακλέους. Οι Πέρσες έκπληκτοι τους αντίκρυσαν φοβήθηκαν μια νέα καταστροφή και απέπλευσαν την αλλη μέρα για την Ασία.
Αν δεν υπήρχε το έπος του Μαραθώνα δεν θα υπήρχαν οι Θερμοπύλες, η Σαλαμίνα, οι Πλαταιές. Δεν θα υπήρχε ο Ελληνικός κι ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός.
Περάσαμε ο Γιάννης Κούρος κι εγώ τα υψώματα, προχωρήσαμε προς την Σταμάτα και σιγά – σιγά επανήλθαμε στην πραγματικότητα της σύγχρονης ζωής. Η ζέστη και κυκλοφορία των αυτοκινήτων μέσα από τα προάστια μα ταλαιπωρούσαν αλλά κι εμεί έπρεπε να προσφέρουμε τις δυνάμεις μας στο βωμό της Ιστορικής Επετείου.
Στο Καλλιμάρμαρο μας υποδέχτηκαν μερικοί φίλοι. Το χαμόγελο της ικανοποίησης ήταν πλατύ. Και η ελπίδα μας για την καθιέρωση επιτέλους! του Ιστορικού Μαραθωνίου Δρόμου ολοζώντανη!