του Πέτρου Λινάρδου
Αφορμή για το κείμενο αυτό παίρνω από αναφορά στο καλαίσθητο και κατατοπιστικό έντυπο σχετικά με τις εγκαταστάσεις στο Μαραθώνιο του Ελληνικού Ινστιτούτου Αθλητισμού ότι “ο Φειδιππίδης ήταν ο πρώτος μαραθωνοδρόμος που έτρεξε τα 42 χιλιόμετρα και από τότε καθιερώθηκε η κλασική διαδρομή του μαραθώνιου δρόμου”. Αναφορά ανακριβέστατη και αντιιστορική. (Καλό θα είναι όταν κάποιος γράφει για τέτοιους συσχετισμούς, να έχει πλήρη γνώση του αντικειμένου).
Πληρέστατες έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η “ολυμπιακή διαδρομή” μέσω Μεσογείων ουδεμία σχέση έχει με την ιστορική και μέχρι θανάτου… διαδρομή του “Νενικήκαμεν” του Φειδιππίδη, πιθανότατα (αυτό αφορά το όνομα του δρομέα). Ο θριαμβευτής άγγελος της νίκης του Μαραθώνα κατά των Περσών κάλυψε απόσταση περίπου 34 χλμ. από το πεδίο της μάχης μέχρι το κέντρο της αρχαίας Αθήνας μέσω Βρανά, Αφορισμού, Σταματάς, Δροσιάς, Ερυθραίας, Αθμονίου (Αμαρουσίου) κλπ.
Η διαδρομή του Φειδιππίδη είναι η πράγματι ΙΣΤΟΡΙΚΗ και είναι λυπηρό πως η ελληνική Πολιτεία πλην της ονομασίας της λεωφόρου Μαραθωνοδρόμου Φειδιππίδη από Σταμάτα προς Δροσιά, ουδέν άλλο έπραξε. Η ολυμπιακή διαδρομή του 1896 ήταν 40 χιλιόμετρα. Στο Λονδίνο προς θέαση των μελών της βασιλικής οικογένειας του μαραθωνίου, από τους εξώστες των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ, κατά τους Ολυμπιακούς του 1908 προστέθηκαν… 2 χιλιόμετρα 195 μέτρα. Στους Ολυμπιακούς του Παρισιού η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ανακριβέστατα και με σαφώς ανθελληνική έμπνευση καθιέρωσε επίσημα 42,195 χιλιόμετρα.
Το σωστό, από ολυμπιακής πλευράς, είναι τα 40 χιλιόμετρα, όσα ακριβώς διήνυσαν οι θριαμβευτές του 1896, Σπύρος Λούης και Χαρίλαος Βασιλάκος. Σύμφωνα με πίνακα στο μνημειώδες “ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ 14.000 ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ” του ‘Εριχ Κάμπερ ο οποίος αναδίφησε τα αρχεία των Ολυμπιακών Αγώνων από το 1896 μέχρι το 1984 (LΕΧΙΚΟΝ DER 14.000 ΟLΥΜΡΙΟΝΙΚΕΝ, Γκρατς Αυστρίας 1983), η απόσταση των μαραθώνιων στους Ολυμπιακούς επί τρία χρόνια ήταν κυμαινόμενη με κατάληξη την προαναφερθείσα ανακρίβεια και αυθαιρεσία.
Αθήνα (1896) 40 χλμ., Παρίσι (1900) 42.260 μ., Σαιν Λούις ΗΠΑ (1904) 40 χλμ., Λονδίνο (1908) 42.195 μ., Στοκχόλμη (1912) 40.200 μ., Αμβέρσα (1920) 42.170 μ. Το 1928 εν όψει των Βαλκανικών Αγώνων ο Ότο Σίμτσεκ, προπονητής της εθνικής στίβου, υποχρεώθηκε από την επικρατήσασα ανακρίβεια να προσθέσει στη διαδρομή άλλα 2 χλμ 195 μέτρα μέσα στο χωριό του Μαραθώνα.
Ανεξάρτητα από τις παρατηρήσεις αυτές, το σωστό και ακριβές είναι να γίνεται λόγος για την ολυμπιακή και όχι στην ιστορική κλασική της αρχαιότητας διαδρομή, ανεξάρτητα του μήκους. Άλλωστε όταν ο Μισέλ Μπρεάλ, ένθερμος φιλέλληνας, στις 12 παρά 5 των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων πρότεινε -οιστρηλατούμενος από τη λέξη ΜΑRΑΤΗΟΝ- την τέλεση μαραθωνίου δρόμου, ουδόλως είχε γνώση της απόστασης. Φυσικό ήταν η διαδρομή -επαναλαμβάνουμε 40 χιλιομέτρων- να ακολουθούσε τα Μεσόγεια, δεδομένου ότι η διαδρομή της Ιστορίας, δηλαδή του Φειδιππίδη, ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί επειδή μάλλον τότε ήταν μονοπάτι και μουλαρόδρομος. Ο μαραθωνομάχος του “Νενικήκαμεν” ήταν αντικειμενικά αδύνατο να τρέξει στον κάμπο όπου ακόμη υπήρχαν φρουρές των Περσών και βέβαια διάλεξε ασφαλή και συντομότερο δρόμο καθώς τότε δεν υπήρχε δρόμος από τον Μαραθώνα στην Αθήνα μέσω των σημερινών πόλεων και κοινοτήτων των Μεσογείων.
Άλλο λοιπόν ο ιστορικός μαραθώνιος της αρχαίας Ελλάδας (πριν από 2.500 χρόνια) και άλλο ο ολυμπιακός του 1896. Να μη γίνεται, από έλλειψη γνώσης, ανιστορικό μπέρδεμα…
