Ιουν. 2003
Τον Απρίλιο του 1969, δηλαδή λίγους μήνες πριν από τους πανευρωπαϊκούς της Αθήνας, γίνεται η καλύτερη κούρσα όλων των εποχών. Τρέχουν οι πέντε πρώτοι των Ολυμπιακών Αγώνων του Μεξικού και ο αγώνας γίνεται κάτω από εξαιρετικές συνθήκες.
Ο Βρετανός Μπίλ Άντκοκς είναι ο νικητής με την εκπληκτική επίδοση 2ωρ 11:07.2 που παραμένει ακόμα η καλύτερη επίδοση στην κλασσική. Ο αντιπρόεδρος του ΣΕΓΑΣ Νικόλαος Παπαρέσκος είχε γράψει τότε στο περιοδικό του ΣΕΓΑΣ (τεύχος Μαρτίου – Απριλίου – Μαίου 1969):
“…Η ηλιόλουστη και άνυδρη ημέρα, η γεμάτη χρώματα και ευωδιές, με το ανοιξιάτικο βοριαδάκι της, με όλα τα χρώματα του κυανού στον Ευβοϊκό, και όλα του πρασίνου στα κράσπεδα του δρόμου, προδίκαζαν από το πρωί την αλησμόνητη συνέχεια.
Για πρώτη φορά τέτοια συμμετοχή – 51 δρομείς από 10 έθνη. Για πρώτη φορά τέτοια επιμέλεια οργανώσεως, τόσο φιλότιμο κρίσεως, τόσος συντονισμός υπηρεσιών. Για πρώτη φορά τέτοια διαμερισμάτωσις της διαδρομής, τέτοιος χιλιομετρικός έλεγχος, τόσοι σταθμοί και ποικιλία αναψυκτικών. Για πρώτη φορά ο τροχός παραμέρισε στον πεζό και έδωσε πρωτοπορία στο πέρασμα του διαγγελέως του μεγάλου και ιστορικού για την ανθρωπότητα μηνύματος. Για πρώτη φορά τέτοια παλλαϊκή συμμετοχή, τόσα σχολεία τόση σημαία από όλες τις κοινότητες. Ως και οι Αμερικανικές Μονάδες ντύθηκαν στα γιορτινά τους και ύψωσαν τις πολυάστερες σημαίες των εις ανάμνησιν της νίκης κατά του βαρβαρισμού και της θυσίας του πολεμιστού ταχυδρόμου.
Και τώρα η τεχνική πλευρά: Για πρώτη φορά τέτοια φρενήρης κούρσα, τέτοιος συναγωνισμός ποιος θα πάει το άγγελμα πρώτος. Η συμμετοχή των 5 Ολυμπιονικών του Μεξικού προδίκαζε τον συναγωνισμό, τέτοια όμως ποιότητα αγωνιστικής ήτο δύσκολο να φανταστεί κανείς.
Όταν ο ντυμένος κατάμαυρα Νεοζηλανδός Ryan, τρίτος Ολυμπιονίκης του Μεξικού περνούσε τα 5000 μ σε 15.21 αφήνοντας πίσω του ένα σκληρό συγκρότημα με επικεφαλής τον Adcoks, Kimihara, Wolde, Aksay και άλλους 5 σε 15.44 ήταν φανερό ότι ο μαραθώνιος αυτός θα περάσει με τους χρόνους του στην ιστορία. Οι μικρές γνωστές συντροφιές που η ψυχολογία του αγωνίσματος συνθέτει αναλόγως των δυνατοτήτων των αθλητών ακολουθούσε διαδοχικά σε προοδευτικώς αυξανόμενους χρόνους για να φτάσομε στον τελευταίο που πέρασε τα 5000 μ σε 22.14. Επτά δηλαδή ολόκληρα λεπτά και 1500 μ πίσω από τον πρώτο στα πρώτα 5000 μ. με τον ίδιο φρενήρη ρυθμό και με ελάχιστες ανακατατάξεις, με τον Νεοζηλανδό να προσπαθεί πάντα να διατηρήσει τον εξουθενωτικό του ρυθμό, φθάσαμε στα 20.000 μ, όπου πια αναγκάζεται να παραδώσει τα πρωτεία στους μετέπειτα νικητές του, αφού πρώτα έκανε ότι ήταν δυνατό για να είναι αυτός ο μέγας νικητής και αφού προσέφερε τη μεγάλη υπηρεσία του βηματοδότου στον τρομερό ρυθμό της διαδρομής. Σε 1 ώρα 02 λεπτά πέρασαν τα 20 χιλιόμετρα χρόνο που δεν άφηνε πλέον αμφιβολία ότι και η μάχη ως και οι τελικοί χρόνοι θα είναι μεγάλοι.
Εν τω μεταξύ δυο μεγάλες μορφές ξεχωρίζουν: ο Ιάπων Κιμιχάρα και ο Άγγλος Adcoks, 2ος και 5ος στο Μεξικό αντιστοίχως. Μερικοί Ιάπωνες της Ελλάδος και άλλοι που είχαν συνοδεύσει τον συμπαθητικό και μαχητή συμπατριώτη τους εδώ, αραδιασμένοι στη διαδρομή έστηναν κάθε τόσο έναν σταθμό ενθαρρύνσεως με τις χαρακτηριστικές φωνές και τις σημαίες τους. Με αυτήν την ενθάρρυνσιν ο Κιμιχάρα έκανε την μεγάλη προσπάθεια μεταξύ 25 και 30 χιλιομέτρου για να ξεφύγει από τον άγγλο. Ήταν ένα δυνατό, πολύ δυνατό ντεμαράζ, στο οποίον ο Άγγλος – ο οποίος από την αρχήν είχε εντυπωσιάσει με το χαλαρό, το αρμονικό, το τέλειο τρέξιμο του και το ασφαλές ύφος του – αντεπεξέρχεται με άνεση. Και αρχίζει πια ένας αγών στήθος με στήθος επί πέντε χιλιόμετρα, μεταξύ 30 και 35 χιλιομέτρου που θα μείνει αλησμόνητος και που τον έχασαν όσοι ασχολούνται με την αθλητική ψυχολογία και δεν τον είδαν. Ο Ιάπων με αποτυπωμένη στο πρόσωπο του την φιλοτιμία, την αποφασιστικότητα και το πείσμα της φυλής του και ο Άγγλος με το απέραντο αίσθημα της ασφαλείας, το οικονομικό τρέξιμο, τον αυτοέλεγχο και την ανεξάντλητη καρδιοπνευμονική λειτουργία.
Αλησμόνητα στάθηκαν τα λεπτά που πετούσαν στη νίκη τρέχοντας. Επί 5 χιλιόμετρα κοντά – κοντά οι δύο τους. Είχαν συμπλέξει τα γρήγορα βήματα τους και τις ρυθμικές αναπνοές τους με έναν τέτοιο ρυθμικό τρόπο που θαρρούσες πως βρισκόσουν μπροστά σε μια δίδυμη μηχανή, μια και μόνη και αδιαίρετη. Τα βλέμματα τους , ο ιδρώς τους, το ύφος της συνέπειας και αυτό το ασύλληπτο σε ομορφιά, ρυθμός αρμονία και χάρη τρέξιμο τους είχαν τόσο πολύ συντονιστεί ώστε όταν ο Άγγλος στο 35ο χλιόμετρο ξέφυγε πετώντας για το τέρμα διέλυε και αποσυνέθετε το ζεύγος αυτό των δυνάμεων που είχε δημιουργήσει την αλησμόνητη αρμονική ενότητα, μας έκανε να φανταζόμεθα ότι επανερχόμεθα από έναν άλλο μεγαλειώδη κόσμο. Σπανίως ο αθλητισμός βρήκε πιστότερη έκφραση και πιο μεγαλοπρεπή ερμηνεία από τις στιγμές εκείνες.
Εν τω μεταξύ ο Άγγλος συνεπής στην αρχή ότι οι δικοί του χάνουν όλες τις μάχες και κερδίζουν την τελευταία, προχωρεί ακάθεκτος στο τέρμα, έχει διατρέξει τα 10 χιλιόμετρα μεταξύ 30 και 40 σε 30 λεπτά και το ένα πεντάρι σε 14:58.
Μπαίνει στο στάδιο ενώ όλοι εφαίνοντο ανέτοιμοι να τον υποδεχθούν και έκπληκτοι δια την πρόωρη εμφάνησι του, διαρέχει την μέχρι του νήματος διαδρομή ελαφρά, άνετα, ξεκούραστα και το κόπτει σε 2ωρ 11:07.8. Τον ακολουθεί ο γενναίος Ιάπων σε 2ωρ13:25.8, ο Τούρκος Ακτσάι, όσο ποτέ δυνατός σε 2ωρ15:07.3, ο Αιθίοψ Μάμο Βόλντε σε 2ωρ15:17.2, ο άλλος Τούρκος Ακτάς σε 2ωρ 16:43.4 με έκτο τον Ντεμίσιε Βόλντε με 2ωρ 19:27.0, ενώ ακολουθούν 32 ακόμη δρομείς εις την μεγάλη πλειοψηφίαν με νέα ατομικά – και εθνικά αν υπάρχουν – ρεκόρ.
Από τους Έλληνες ο Βούρος έτρεξε με θαυμαστή ψυχολογική αυτονομία μακρυά από γκρουπ και επηρεασμούς, άριστα δε όπως απεδείχθη, προετοιμασμένος τερμάτισε 9ος με τον εξαίρετο χρόνο 2ωρ 23:33.8 που είναι και το ανεπίσημο εθνικό μας ρεκόρ – εις ό μέτρον οι κανονισμοί επιτρέπουν την ύπαρξιν του. Αξιόλογος η εμφάνισις και των άλλων Ελλήνων δρομέων, Μουζοπούλου 2ωρ 39:04.8. Φακιολά 2ωρ 37:41.0, Αυλακιώτη 2ωρ 39:06, Μοσχονά 2ωρ 42:10.8, Χόρτη 2ωρ 57:30.0 και Μπεθάνη 2ωρ 58:34.0, που σημαίνει 7 Έλληνες αθληταί κάτω των 3 ωρών – του ευτελούς αυτού φράγματος των Ελληνικών μαραθωνίων. Όλες αυτές οι επιδόσεις των 7 αθλητών είναι νέες ατομικές.
Τερμάτισαν ακόμα άλλοι 8 έλληνες αθλητές μέσα στους ξένους με χρόνους άνω των 3 ωρών, καλιτέρους όμως ως τώρα ατομικούς και ενθαρρύνοντας έτσι τους δημιουργούς των για μια νέα μελλοντική προσπάθεια.
Θα μπορούσε κανείς πολλά να γράψει για τον “αλησμόνητον μαραθώνιον”. Για όσους αρέσκονται στην μελέτη ακριβεστέρων χρονικών στοιχείων της διαδρομής παραθέτομεν πίνακα με τα ονόματα, την εθνικότητα, των εκκινησάντων, τους ενδιάμεσους χρόνους και την τάξιν αφίξεως όσων φυσικά αφίχθησαν.
Και κλείομεν επισημαίνοντας ως χαρακτηριστικά της διαδρομής την μεγάλη συμμετοχή, την ποιότητα των επιδόσεων, την άριστη διοργάνωση, τον ακριβή συντονισμό ενεργειών, την ευρεία λαϊκή και κοινοτική συμμετοχή, τον ελεύθερο από κυκλοφορία δρόμο, τις εξαιρετικές καιρικές συνθήκες, το υψηλότατο επίπεδο των πρώτων νικητών, την λαμπρή ομαδική εμφάνιση των Τούρκων (3ος, 5ος, 8ος και 12ος , όλοι κάτω από 2ωρ 27 λεπτά) και μια ανεπανάληπτη εικόνα από το απέριττο και αρμονικό στυλ του νικητή που θύμιζε δρομέα ημιαντοχής σε κούρσα περιπάτου”.
